FOB là gì? FOB là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, có vai trò thiết yếu trong việc xác định phương thức giao hàng thích hợp, phân chia trách nhiệm một cách rõ ràng và tính toán chi phí sản phẩm. Để tìm hiểu thêm, xin mời quý vị tham khảo bài viết dưới đây từ Bảo Vận Logistics.

>>> BÀI VIẾT LIÊN QUAN NHẤT: Vận tải đường bộ trong logistics  là gì? 

1. FOB là gì?

FOB, viết tắt của Free On Board, là một điều khoản giao hàng phổ biến trong các quy tắc thương mại quốc tế (Incoterms). Theo điều khoản này, trách nhiệm của người bán sẽ chấm dứt khi hàng hóa được xếp lên boong tàu tại cảng đã được thỏa thuận. Nếu hàng hóa chưa được xếp lên tàu, người bán vẫn phải chịu trách nhiệm về lô hàng. Trách nhiệm của người bán sẽ hoàn toàn chuyển giao cho người mua sau khi hàng hóa đã được chuyển lên tàu.

Lan can tàu có vai trò thiết yếu trong việc xác định thời điểm chuyển giao rủi ro theo điều kiện FOB. Khi hàng hóa được vận chuyển bằng đường biển, quãng đường dài có thể gặp phải nhiều rủi ro như sóng thần, cướp biển, ảnh hưởng đến an toàn của hàng hóa. Theo quy định FOB, trách nhiệm của người bán chỉ kéo dài cho đến khi hàng hóa vượt qua lan can tàu tại cảng bốc hàng. Sau thời điểm này, mọi rủi ro sẽ được chuyển giao cho người mua. Vì vậy, việc mua bảo hiểm cho lô hàng là rất quan trọng để bảo vệ quyền lợi của người mua.

Hiểu rõ các thuật ngữ liên quan đến FOB:

• FOB Shipping Point (FOB điểm giao hàng): Địa điểm giao hàng được xác định là trên boong tàu. Quyền sở hữu và trách nhiệm đối với lô hàng sẽ được chuyển từ người bán sang người mua ngay khi hàng hóa được xếp lên tàu.
• FOB Destination (FOB điểm đến): Trách nhiệm và quyền sở hữu sẽ được chuyển giao cho người mua khi lô hàng được vận chuyển đến địa điểm đã được xác định trong hợp đồng.

Ví dụ: Với điều kiện FOB Cát Lái, Cảng Cát Lái được xác định là địa điểm diễn ra hai hoạt động quan trọng:

• Xếp hàng lên tàu: Bên bán chịu trách nhiệm đưa hàng hóa đến Cảng Cát Lái và xếp lên tàu.
• Chuyển đổi trách nhiệm: Sau khi hàng hóa được xếp lên tàu tại Cảng Cát Lái, trách nhiệm và rủi ro sẽ chuyển từ bên bán sang bên mua.

2. Giá FOB gồm những gì? Cách tính chi phí FOB chi tiết

Giá FOB (Free on Board) là giá trị của hàng hóa được xác định tại cửa khẩu của quốc gia xuất khẩu.

Công thức: Giá FOB = Giá trị hàng hóa thành phẩm + Chi phí vận chuyển nội địa + Chi phí làm thủ tục xuất khẩu + Phí phát sinh

Chi tiết từng khoản:

• Giá trị của hàng hóa hoàn thiện: Gồm có chi phí sản xuất, lợi nhuận của nhà cung cấp và các khoản chi phí khác liên quan đến quá trình sản xuất hàng hóa.
• Chi phí vận chuyển trong nước: Bao gồm chi phí di chuyển hàng hóa từ nhà máy đến cảng xuất khẩu và phí bốc dỡ tại cảng.
• Chi phí thực hiện thủ tục xuất khẩu: Bao gồm phí thông quan, phí kiểm tra chất lượng và phí chứng nhận nguồn gốc (nếu có).
• Phí phát sinh: Bao gồm phí hun trùng, khử trùng, phí bảo hiểm, phí kẹp trì (nếu có).

Ví dụ: Giả sử bạn là nhà xuất khẩu cà phê tại Việt Nam và muốn bán 10 tấn cà phê cho một khách hàng ở Hoa Kỳ. Sau khi thương lượng, hai bên thống nhất giá bán là 2.000 USD/tấn theo điều kiện giao hàng FOB cảng Cát Lái, Việt Nam.

Để tính giá FOB cho lô hàng cà phê này, bạn cần xác định các khoản chi phí sau:

• Giá hàng thành phẩm:
  • ​Giá bán cà phê: 2.000 USD/tấn
  • Tổng giá trị hàng hóa: 2.000 USD/tấn x 10 tấn = 20.000 USD
  •  Chi phí vận chuyển hàng hóa đến cảng:
• Chi phí vận chuyển nội địa: 500.000 VND/tấn
  • Chi phí xếp dỡ hàng hóa tại cảng: 200.000 VND/tấn
  • Tổng chi phí vận chuyển: 500.000 VND/tấn + 200.000 VND/tấn = 700.000 VND/tấn
• Chi phí làm thủ tục xuất khẩu:
  • Tổng chi phí làm thủ tục xuất khẩu: 300.000 VND/tấn + 100.000 VND/tấn = 400.000 VND/tấn
  • Phí kiểm tra chất lượng: 100.000 VND/tấn
  • Phí thông quan: 300.000 VND/tấn
•  Thuế xuất khẩu:
  • ​Thuế xuất khẩu cà phê: 0%
• Chi phí phát sinh khác:
  • ​Phí bảo hiểm: 0,5% giá trị hàng hóa
  • Phí chứng nhận xuất xứ (C/O): 100 USD
• Tính toán giá FOB:
  • Giá FOB = Giá hàng thành phẩm + Chi phí vận chuyển + Chi phí làm thủ tục xuất khẩu + Thuế xuất khẩu + Chi phí phát sinh
  • Giá FOB = 20.000 USD + (700.000 VND/tấn x 10 tấn) + (400.000 VND/tấn x 10 tấn) + 0% + (0,5% x 20.000 USD) + 100 USD
  • Giá FOB = 20.000 USD + 7.000 USD + 4.000 USD + 100 USD + 100 USD

Giá FOB = 31.200 USD

>>> TÌM HIỂU THÊM: Dịch vụ logistics là gì? Phân loại, đặc điểm và vai trò

3. Trách nhiệm và nghĩa vụ của người bán và mua trong hợp đồng FOB

Hợp đồng FOB là một trong những điều khoản giao hàng được sử dụng rộng rãi trong thương mại quốc tế. Điều khoản này xác định rõ ràng trách nhiệm và nghĩa vụ của cả người bán lẫn người mua trong quá trình thực hiện giao hàng.

4. Phân biệt sự khác nhau giữa CIF và FOB chi tiết

CIF và FOB là hai điều khoản giao hàng thường gặp trong hệ thống Incoterms, được áp dụng rộng rãi trong thương mại quốc tế. Các điều khoản này xác định rõ ràng trách nhiệm của bên bán và bên mua liên quan đến việc vận chuyển hàng hóa, bao gồm cả chi phí và rủi ro liên quan.

5. Một số thuật ngữ liên quan về FOB

Theo điều kiện FOB, trách nhiệm của người bán đối với hàng hóa sẽ kéo dài cho đến khi hàng được xếp lên tàu tại cảng xuất khẩu. Từ thời điểm đó, người mua sẽ gánh chịu toàn bộ chi phí và rủi ro liên quan. Dưới đây là một số thuật ngữ quan trọng liên quan đến FOB mà bạn nên nắm rõ:

• FOB Shipping Point là một khái niệm trong lĩnh vực thương mại quốc tế, có nghĩa là “Giao hàng miễn phí lên tàu tại địa điểm giao hàng”. Địa điểm giao hàng này được xác định rõ ràng trong hợp đồng mua bán, thường là tại vị trí trên lan can của tàu tại cảng xuất khẩu.
• FOB Điểm đến là một hình thức giao hàng mà theo đó người bán có trách nhiệm bảo quản hàng hóa cho đến khi chúng được chuyển đến địa điểm mà người mua đã chỉ định. Khi hàng hóa đã đến nơi, quyền sở hữu và trách nhiệm liên quan sẽ hoàn toàn chuyển giao cho người mua.

Trên đây là toàn bộ thông tin trả lời cho câu hỏi FOB là gì mà bạn có thể tham khảo. Bảo Vận Logisics hy vọng đây sẽ là những thông tin bổ ích dành cho bạn. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào đừng ngần ngại mà liên hệ với chúng tôi thông qua hotline hoặc website bạn nhé.